Του Θοδωρή Μποτίνη
Αν ρωτήσεις κάποιον αυτοδίδακτο κιθαρίστα, μπασίστα, ντράμερ κλπ που έχει περάσει τα “άντα” πως έμαθε μουσική, πιθανότατα θα λάβεις μια μονολεκτική απάντηση: βινύλιο. Τυχαίο;
Σκηνικό Νίκου Νικολαΐδη: Αθήνα στα μέσα του 50, “στέκι” νεολαίας (καφενείο, ζαχαροπλαστείο, εντευκτήριο). Νεαρός, εκκολαπτόμενος κιθαρίστας, μπαίνει και πάει κατευθείαν στο τζουκ-μποξ. Βάζει το κέρμα και με χέρι που τρέμει από την αγωνία επιλέγει το τελευταίο smash-hit του Chuck Berry. Λίγη αναμονή και επιτέλους ο ηλεκτρικός ήχος του Rock n’ Roll γεμίζει το χώρο. Ο νεαρός, κολλημένος στο μηχάνημα, κυριολεκτικά ρουφάει τη μουσική. Στο τέλος θα τρέξει στο σπίτι, θα βουτήξει τη κιθάρα και θα προσπαθήσει από μνήμης να ξαναζωντανέψει τα riffs. Αν έχει και άλλα κέρματα θα το ξανακάνει. Αυτό ήταν το “transcription” του τότε, που με κάποιες παραλλαγές στη πορεία, γαλούχησε γενιές μουσικών. Ρομαντικές εποχές.
Fast Forward στο σήμερα: You Tube, ταμπλατούρα και συστήματα μάθε-να-παίζεις-σαν-τον-@@@.-σε-10’ (άντε 30’).
Κυριολεκτικά ένας Παράδεισος για τον μουσικό: όποιο κομμάτι μπορείς να φανταστείς, σε δεκάδες εκτελέσεις και κάποιες δεκάδες “how to”, “tutorial”, “lesson” να το συνοδεύουν. Και τι να πει κανείς για τα ολοκληρωμένα courses, methods, masterclasses ων ουκ έστιν αριθμός. Όμως…
Καθημερινά, εγώ και συνάδελφοί μου αντιμετωπίζουμε προβλήματα που προκύπτουν ακριβώς από τη αλόγιστη χρήση αυτού του “Παράδεισου”: σπουδαστές αποπροσανατολισμένοι, βομβαρδισμένοι πληροφοριών, με λάθος κριτήρια και προτεραιότητες μελέτης, απλά πελαγοδρομούν σε αυτόν τον ωκεανό της (υπερ)πληροφόρησης. Και μιλάμε πάντα για σοβαρά κανάλια με σοβαρά βίντεο και όχι ότι-νάναι-ο-κάθε-τυχάρπαστος-hyper-guru. Γιατί όμως;
Πέρα από τον διασκεδαστικό – ενημερωτικό χαρακτήρα που μπορεί να έχει το You Tube θεωρείται και ως εργαλείο εκμάθησης/μελέτης. Σαν εργαλείο όμως θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ανάλογα αλλιώς μπορεί να επιφέρει από μηδαμινά έως και καταστροφικά (από εκπαιδευτική άποψη) αποτελέσματα. Οι έμπειροι/επαγγελματίες μουσικοί συνήθως αποφεύγουν τις “κακοτοπιές” και ξέρουν να επιλέγουν μόνο αυτό που τους χρησιμεύει. Για τους λιγότερο έμπειρους και ιδιαιτέρως για τους αρχάριους όμως…
Μετά από χρόνια ενασχόλησης με το φλέγον αυτό θέμα καταλήγω να συνοψίσω το πρόβλημα στους παρακάτω τομείς:
- Αλληλεπίδραση: όταν ο δάσκαλος μεταφέρει γνώση στο μαθητή φροντίζει επιτόπου και ανάλογα τις αντιδράσεις του τελευταίου α. να γίνεται κατανοητός, β. να εξάπτει το ενδιαφέρον του. Επιπλέον παρατηρεί, διορθώνει, προσαρμόζει ώστε να είναι βέβαιος ότι στο τέλος ο σπουδαστής αφομοίωσε σωστά την πληροφορία
- Εξατομίκευση: σε συνέχεια με το παραπάνω ο σπουδαστής έχει τα δικά του δυνατά/αδύνατα σημεία, τους δικούς του μουσικούς προσανατολισμούς και ευαισθησίες και ένας έμπειρος δάσκαλος οφείλει να τα σέβεται, να τα παρακολουθεί και αναλόγως να τον/την κατευθύνει
- Μέθοδος: ένα από τα αυτονόητα χαρακτηριστικά του επαγγελματία εκπαιδευτικού είναι να διαθέτει σύστημα/μέθοδο διδασκαλίας τόσο σε βραχυπρόθεσμη όσο και σε μακροπρόθεσμη βάση ώστε ο σπουδαστής να κρατάει συγκεντρωμένο το ενδιαφέρον του και να ανταμείβεται από την βαθμιαία εκπλήρωση των στόχων του
- Δέσμευση: σε μια σχέση δασκάλου – μαθητή υπάρχει πάντα η δέσμευση για κοινή προσπάθεια. Ο επαγγελματίας οφείλει να ασκεί την απαιτούμενη αυστηρότητα ώστε ο σπουδαστής να παραμένει δεσμευμένος στους στόχους του μαθήματος
- Έμπνευση: τελευταίο και ίσως και το σπουδαιότερο: ο δάσκαλος πρέπει να εμπνέει τον μαθητή και ο μαθητής με τη σειρά του να τον βλέπει σαν πρότυπο που θα του δίνει συνεχώς ερεθίσματα και κίνητρα για να συνεχίζει τη πορεία του
Κάποια από τα παραπάνω, ενδεχομένως, ένα επαγγελματικό clinic/lesson/tutorial στο You Tube μπορεί να τα καλύπτει μερικώς, όμως στο σύνολο αποδεικνύεται θλιβερά ανεπαρκές καθώς του λείπει αυτό το τόσο απλό αλλά και τόσο σπουδαίο: η άμεση ανθρώπινη επαφή
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα μπεις στο αγαπημένο σου κανάλι κάνε τον κόπο να δεις τα πέντε παραπάνω στοιχεία που ανέφερα και να ρωτήσεις τον εαυτό σου κατά πόσο αυτό που βλέπεις πληρεί αυτές τις απαιτήσεις. Σε κάθε περίπτωση η επιλογή είναι δική σου
PS. Ας μου συγχωρέσουν οι απανταχού You Tube fans το λογοπαίγνιο του τίτλου – ποιητική αδεία γαρ…